Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (BEUN) Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu tarafından sosyal sorumluluk projesi kapsamında geliştirilen internet tabanlı ve interaktif Deprem Bilgi Sistemi (DepremBİS) uygulamasına yeni bir modül eklendi. Güncellenen sistem sayesinde, olası bir depremin hangi bölgelerde ne ölçüde hissedileceği ve oluşturabileceği muhtemel hasar düzeyleri harita üzerinde görsel ve sayısal olarak incelenebiliyor.
Geçtiğimiz yıl hayata geçirilen ve deprembis.com.tr adresi üzerinden erişilebilen uygulama; Türkiye genelindeki fay hatları, zemin özellikleri ve deprem verilerini bütüncül bir yaklaşımla ele alarak kullanıcıların bulundukları bölgeye ilişkin deprem risklerini sorgulamasına imkân tanıyor. Yeni eklenen modül ile kullanıcılar, seçtikleri fay hattı üzerinden olası bir depremin etki alanını, hissedilecek şiddeti ve muhtemel hasar seviyelerini renklerle gösterilen haritalar ve yazılı değerler aracılığıyla görüntüleyebiliyor.
Şu ana kadar Türkiye’de bulunan 50 fay hattının incelenerek yazılıma entegre edildiğini belirten Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, sistemin arka planda sürekli çalıştığını ve yeni bilimsel veriler doğrultusunda güncellenmeye devam ettiğini ifade etti. Uygulamanın temel amacının deprem gerçeğiyle yaşayan Türkiye’de bilimsel bilgiye dayalı farkındalık oluşturmak olduğunu vurgulayan Kutoğlu, vatandaşların yaşadıkları bölgelerdeki faylar, bu fayların üretebileceği deprem büyüklükleri ve zemin özellikleri hakkında doğru bilgiye ulaşma ihtiyacına dikkat çekti.
Yeni modül kapsamında, kullanıcıların fay hatları üzerine tıklayarak bu fayların hangi bölgelerde ne düzeyde hasara yol açabileceğini sorgulayabildiğini belirten Kutoğlu, özellikle son dönemde kamuoyunda sıkça tartışılan Çınarcık Fayı üzerinden örnek değerlendirmelerde bulundu. Çınarcık Fayı’nın kırılması durumunda beklenen hasar bölgelerinin harita üzerinde anında görüntülenebildiğini ifade eden Kutoğlu; mavi alanların hafif hissedilen ve hasar beklenmeyen bölgeleri, sarı alanların ise depremin güçlü hissedileceği ancak orta seviyede hasarın öngörüldüğü alanları temsil ettiğini aktardı. İstanbul’un Marmara Denizi kıyısında yer alan Küçükçekmece ve Büyükçekmece gibi yumuşak zeminli bölgelerde hasarın daha fazla olabileceğine işaret eden Kutoğlu, zemin özelliklerinin deprem etkisini belirleyen önemli bir unsur olduğunun altını çizdi.
Prof. Dr. Kutoğlu, uygulamanın kullanıcı dostu bir yapıya sahip olduğunu belirterek, vatandaşların deprembis.com.tr adresine üye olarak kendilerini etkileyebileceğini düşündükleri fayları seçip, olası bir depremin etki alanını ve bölgelerinde meydana gelebilecek hasar düzeyini kolaylıkla sorgulayabildiklerini ifade etti.
BEUN öğretim üyesinin öncülüğünde geliştirilen DepremBİS uygulaması, Demirören Haber Ajansı (DHA) başta olmak üzere ulusal basında geniş yer bulurken, üniversitelerin toplumsal sorumluluk anlayışıyla yürüttüğü bilimsel çalışmaların kamuoyuna yansımasına da önemli bir örnek oluşturdu.
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan BEUN Rektörü Prof. Dr. İsmail Hakkı Özölçer, üniversitelerin yalnızca eğitim ve araştırma faaliyetleriyle değil, toplum yararını önceleyen projelerle de öne çıkması gerektiğini vurgulayarak şunları söyledi:
“Ülkemizin bir deprem kuşağında yer aldığı gerçeği dikkate alındığında, bilimsel veriye dayalı ve toplumun bilinçlenmesini hedefleyen çalışmalar büyük önem taşımaktadır. Üniversitemiz öğretim üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu tarafından geliştirilen DepremBİS uygulaması, afet risklerinin anlaşılması ve farkındalığın artırılması açısından son derece kıymetlidir. Bilimsel birikimin toplumla buluşturulmasını sağlayan bu tür projelerin artarak devam etmesini önemsiyor, emeği geçen akademisyenimizi tebrik ediyorum.”
DHA Haberine Ulaşmak için: www.dha.com.tr/yerel-haberler/zonguldak/merkez/deprembise-yeni-ozellik-depremden-ne-kadar-et-2779910
